Trong các thánh lễ Misa, sau Kinh Tiền Tụng cả thánh đường hoặc đọc, hoặc hát lời kinh ca ngợi khởi đầu với ba câu hoan chúc tung hô: Thánh, Thánh, Thánh.

Bài ca tụng này người tín hữu Chúa Kitô hầu như ai cũng thuộc lòng đọc trong các thánh lễ Misa. Và xưa nay đã có những nhạc sĩ đại tài bậc thầy viết phổ nhạc cung điệu rất trang trọng âm vang uy nghi cho bài ca ngợi này, như các nhạc sĩ bậc thầy đại tài Bach, Beeethoven, Brukner và nhiều nà nhạc sĩ khác nữa.

Những lời bài ca tụng này có xuất xứ từ sách Tiên Tri Isaia (Is 6,2a,3/8). Tiên tri Isaia viết thuật lại thị kiến về ơn kêu gọi của mình đã được mắt nhìn thấy và tai nghe cảnh tượng các Thiên Thần ca hát tung hô Thiên Chúa:

“Các Thần Sốt Mến đứng trước mặt Người, và luân phiên tung hô rằng: "Thánh, Thánh, Thánh! Chúa là Thiên Chúa các đạo binh, toàn thể địa cầu đầy vinh quang Chúa". Các nền nhà đều rung chuyển trước tiếng tung hô, và nhà cửa đều đầy khói.”

Cảnh tượng uy hùng này khiến con người, như Tiên tri Isaia diễn tả, cảm thấy mình bé nhỏ thấp hèn, trước sự xuất hiện của Thiên Chúa, Đấng là vị Vua uy quyền toàn năng.

Lời tung hô Thánh, theo nguyên ngữ tiếng Do Thái. qadosh chất chứa ý nghĩa: ngăn cách, một lần, và tuyệt đối không có gì so sánh với được.

Các Thiên Thần của Thiên Chúa cất cao lời xưng tụng ba lần: Thánh Thánh Thánh”. Câu xưng tụng như thế không diễn tả về sự hiểu biết “thánh” theo ý nghĩa luân lý, hoàn hảo, và gương mẫu như con người chúng ta thường hiểu.

Vị Thiên Chúa này đứng trên mọi sức mạnh thế lực quyền hành, Ngài là một Vị khác thường, xa lạ. Trước mặt vị Thiên Chúa Toàn Năng cao cả, Tiên tri Isaia cảm thấy mình là một người bé nhỏ, không xứng đáng dùng môi miệng lưỡi không trong sạch mà ca ngợi hát khen Ngài. Do đó Ông đã diễn tả thuật lại quang cảnh ơn kêu gọi của mình bằng hình ảnh.

Hình ảnh này với con người chúng ta họa hiếm cùng xa lạ. Vì theo quan niệm nền văn hóa ngày xưa vị Vua bên Đông phương là vị cao cả to lớn ngồi trên ngai cao lộng lẫy, rồi được khiêng rước đi chung quanh khắp cung điện, đang khi đó ngài được tung hô vạn tuế với danh hiệu ”Chúa các quân binh!” tầng trời và toàn thể địa cầu tỏa sáng đầy vinh quang và quyền uy sức mạnh của ngài.

Trước cảnh tượng như thế Isaia kêu thốt lên :"Vô phúc cho tôi! Tôi chết mất, vì lưỡi tôi nhơ bẩn, tôi ở giữa một dân tộc mà lưỡi họ đều nhơ nhớp, mắt tôi đã trông thấy Đức Vua, Người là Chúa các đạo binh".

Ngày nay trong đời sống xã hội nhân loại cũng còn rất ít cảnh một vị Vua, hay một quân vương uy quyền tuyệt đối như thế nữa. Đời sống xã hội theo dòng thời gian lịch sử có nhiều biến chuyển, có nhiều thay đổi theo hướng nếp sống gần con người hơn, theo cung cách dân chủ bình dân tương đối hóa.

Nhưng về phương diện thần linh tâm linh cùng cả nơi thiên nhiên có những điều con người không cắt nghĩa được bằng lý trí, nên vẫn còn sự bỡ ngỡ ngạc nhiên ngưỡng phục. Phải, lòng kính sợ, đúng hơn lòng kính trọng thần phục vẫn còn là điều cần thiết cho đời sống.

Kinh Thánh thuật lại (Lc 5,1/11) quang cảnh các Môn Đệ Chúa Giêsu, Ông Tông đồ Phero đã rất đỗi bỡ ngỡ ngạc nhiên sửng sốt cùng sợ hãi qùi gối sụp lạy Thầy Giêsu. Vì theo sự chỉ dẫn của Chúa Giêsu họ đã đánh bắt được một mẻ nhiều cá không thể tưởng tượng nổi, và : “Thấy thế, ông Simon sụp lạy dưới chân Chúa Giêsu và thưa Người rằng: "Lạy Chúa, xin Chúa hãy tránh xa con, vì con là người tội lỗi". Ông kinh ngạc và tất cả mọi người ở đó với ông cũng kinh ngạc trước mẻ cá mà các ông vừa mới bắt được; cả ông Giacôbê và Gioan, con ông Giêbêđê, bạn đồng nghiệp với ông Simon cũng thế...”

Tiên tri Isaia sợ hãi kinh hoàng trước Thiên Chúa uy quyền cao, ông cảm nhận mình bé nhỏ bất xứng, môi miệng lưỡi không trong sạch nói về Thiên Chúa. Nhưng Ngài sai Thiên Thần dùng than hồng tẩy rửa môi miệng lưỡi ông cho trở nên thanh sạch xứng đáng với nhiệm vụ ơn kêu ngọi được Ngài trao cho: "Hãy nhìn xem, than lửa này đã chạm đến lưỡi ngươi, lỗi của ngươi được xoá bỏ, và tội của ngươi được thứ tha".

Đây là hình ảnh nói về Tiên Tri Isaia được thanh luyện cho sạch tội lỗi, và sai Ông đi làm Ngôn sứ cho Ngài giữa muôn dân: Và tôi nghe tiếng Chúa phán bảo: "Ta sẽ sai ai đi? Và ai sẽ đi cho chúng ta?" Tôi liền thưa: "Này con đây, xin hãy sai con".”

Trong bài tường thuật Chúa Giêsu thấy các Môn Đệ mình sợ hãi, Ngài liền an ủi khích lệ họ, sai họ đi rao giảng nước Thiên Chúa: Chúa Giêsu phán bảo ông Simon rằng: "Đừng sợ hãi: từ đây con sẽ là kẻ chinh phục người ta".

Quang cảnh hình ảnh lời tung hô “Thánh Thánh Thánh” của các Thiên Thần hát ca ngợi, như Tiên tri Isaia tường thuật lại, xưa nay luôn hằng là nguồn truyền cảm hứng cho con người, nhất là các nhà nhạc sĩ, sáng tác lời thơ phổ âm điệu nốt nhạc thành ca khúc, tấu khúc trang trọng hát ca ngợi Thiên Chúa tình yêu, Đấng là nguồn đời sống, lòng nhân từ thương ban ơn tha thứ và Ơn Kêu Gọi của con người.

Thiên Chúa là Đấng chí thánh cao cả, nhưng luôn hằng đồng hành tin tưởng trao cho khả sứ mạng ra đi làm chứng cho Ngài giữa lòng đời sống xã hội hôm qua hôm nay và ngày mai.

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long