Năm 2025 sang Roma hành hương Năm Thánh Niềm Hy Vọng bước qua bốn cửa thánh để lãnh nhận ơn toàn xá ở bốn đền thờ lớn quan trọng của Giáo hội Công giáo: đền thờ Thánh Phêrô, đền thờ Thánh Phaolô, đền thờ Đức bà cả và đền thờ Laterano, như Giáo hội ấn định.
Đền thờ Laterano được xây dựng từ thế kỷ 4. sau Chúa giáng sinh dâng kính Thánh Gioan tẩy giả, người anh em họ của Chúa Giêsu Kitô. Gioan là người đi trước rao giảng dọn đường cho Chúa Giêsu đến sau ông.
Không có sử sách bút tích nào lưu lại viết về ngày tháng năm Gioan sinh ra trên trần gian. Nhưng từ khi Giáo hội Công giáo được hoàng đế Constantino vào thế kỷ thứ 4. sau Chúa giáng sinh công nhận cho tự do sống đức tin và truyền bá đức tin vào Chúa Giêsu trong toàn cõi đế quốc Roma, Giáo hội chọn ngày 25. tháng mười hai hằng năm là ngày lễ mừng Chúa Giêsu giáng sinh. Và căn cứ theo lời Thiên Thần Gabriel hiện ra báo tin cho mẹ Maria Chúa Giêsu xuống trần gian làm người trong cung lòng Maria, như chương trình Thiên Chúa muốn, cũng nói cho hay một tin vui mừng khác: Elisabet người chị em họ hàng với Maria cũng đã có thai được sáu tháng rồi. (Lc 1, 36-37).
Và theo cách tính phân chia theo luật thiên nhiên, Gioan, con trai Elisabeth, như Thiên Thần nói, phải sinh ra đời trước Chúa Giêsu sáu tháng. Và do đó Giáo hội chọn lấy ngày 24. tháng sáu hằng năm là ngày mừng sinh nhật Thánh Gioan. Từ ngày 24.06. đến ngày 25.12. có sáu tháng.
Truyền thống đức tin tinh thần đạo gíao sống động mừng vui này còn mang ẩn chứa ăn khớp với thiên nhiên trong công trình tạo dựng của Thiên Chúa.
Hằng năm vào ngày 21.06. là ngày bản lề ngày cao điểm bước sang khí hậu mùa Hè. Vào ngày này mặt trời chiếu sáng dài nhất trong năm, ban ngày dài có nhiều ánh sáng mặt trời dài nhất, và đêm tối ngắn nhất. Và cũng từ sau ngày này ánh sáng mặt trời chiếu ban ngày ngắn ít dần lại, đêm tối dần thêm dài ra, cho đến ngày 21.12. bắt đầu sang khí hậu mùa Đông là cao điểm đêm tối dài nhất, ban ngày có ánh sáng mặt trời chiếu soi ngắn nhất.
Giáo hội chọn ngày 24.06. cao điểm khí hậu mùa hè có nhiều ánh sáng mặt trời muốn nói lên: Gioan không phải là ánh sáng, nhưng ông đế đển làm chứng về ánh sáng. (Ga 1,8). Ánh sáng thần thánh Chúa Giêsu mang đến chiếu soi vào đêm tối đức tin tinh thần mùa Đông nơi trần gian vào ngày 25.12.
Giáo hội chọn ngày 24.06. hằng năm mừng sinh nhật Thánh Gioan tẩy giả, người ra đi rao giảng trước Chúa Giêsu làm phép Rửa bên bờ sông Jordan cho mọi người hành hương đến xin lãnh nhận ơn của Thiên Chúa, và chính Chúa Giêsu Kitô trước khi ra rao giảng nước Thiên Chúa cũng đã nhận phép rửa từ tay Gioan, nhấn mạnh đến khía cạnh Ông Gioan là người chuyển tiếp từ Cựu ước, thời cha mẹ Ông: Thầy cả thượng phẩm Zacaria và bà Elisabeth, sang thời Tân ước với Chúa Giêsu Kitô. Như vậy Gioan là vị tiên tri cuối cùng loan báo Chúa Giêsu Kitô đến sau ông. Chúa Giêsu Kitô mới là ánh sáng thần linh của Thiên Chúa soi chiếu xuống đêm tối mùa Đông nơi trần gian.
Gioan tẩy gỉa rao giảng về Chúa Giêsu, giới thiệu Chúa Giêsu là con Chiên Thiên Chúa. Sứ mạng của ông thành công được mọi người thời đó kéo nhau đến hành hương ngưỡng phục kính trọng. Nhưng ông không vì thế bám sát chặt vào điểm đó. Trái lại, Ông khiêm nhượng chân nhận sứ mạng của chính mình: Đấng đến sau tôi cao trọng hơn tôi nhiều. Tôi không xứng đáng cúi mình xuống cởi dây giầy cho Người. Tôi phải bé ít đi, còn Người phải tỏ hiện lớn ra!
Nếp sống chân đạp nền đất, đầu đội trời cao của một con người có nếp sống chân thành đạo đức như Ông Gioan tẩy gỉa thật không gì cao cả cùng đẹp hơn nữa!
Tâm tình lời thành thực thú nhận vai trò này của Ông Gioan ăn khớp với chu kỳ thời tiết khí hậu trong thiên nhiên: Mùa hè vào tháng Sáu trời sáng có nhiều ánh sáng mặt trời soi chiếu rồi cũng từ từ từng ngày xuay chuyển dần sang mùa Đông vào tháng Mười hai bóng đêm tối dài hơn, ban ngày ánh sáng mặt trời ngắn ít đi.
Hai cao điểm chuyển tiếp này ăn khớp trùng hợp với hai ngày lễ mừng sinh nhật của hai Vị Thánh cao cả trong đức tin của Giáo hội Công giáo: sinh nhật Thánh Gioan vào mùa Hè ngày 24.06. – sinh nhật Chúa Gịêsu Kitô vào mùa Đông ngày 25.12. Hai Vị Thánh cao cả trong đức tin của Kitô giáo chiếu giải hai đặc tính khác biệt của hai Vị:
Thánh Gioan không phải là ánh sáng, nhưng là vị Tiên tri cuối cùng thời Cựu ước, Gioan tẩy giả là người chuyển tiếp, bản lề, từ thời cũ sang thời mới Chúa Giêsu Kitô.
Chúa Giêsu Kitô là ánh sáng Thiên Chúa, là Đấng Cứu Thế – Messias – Đấng khai mở triều đại mới nước Thiên Chúa cho con người trần gian.
Hai Vị Thánh cao cả có liên quan mật thiết khắng khít thuộc vào nhau không phải vì tính chất họ hàng máu mủ, mà quan trọng nhiều hơn hết về sứ mạng thần thánh cao cả của hai Vị do Thiên Chúa ủy thác sai đi.
Từ sau ngày 24.06. mừng sinh nhật Thánh Gioan ánh sáng mùa hè ban ngày từ từ dần ngắn ít lại, bóng tối dần lan dài thêm ra.
Cũng vậy từ sau ngày 25.12, mừng sinh nhật Chúa Giesu vào mùa Đông chu trình thời tiết xoay chuyển ngược lại: đêm tối dần bị ánh sáng xua đuổi xa ít đi dần. Chúa Giêsu Kitô, Đấng là ánh sáng Mặt Trời công chính sinh ra mang ánh sáng vào đêm tối trần gian.Với ánh sáng Chúa Giesu Kitô một khởi đầu mới được khai mở cho đời sống tinh thần đức tin.
„Có một người được Thiên Chúa sai đến tên là Gioan. Ông đến để làm chứng và làm chứng về ánh sáng, để mọi người nhờ ông mà tin.“ (Ga 1,6-7).
Lm. Daminh Nguyễn Ngọc Long
